تحلیل مضمونی و تصویری خودستایی و دیگرستیزی در شعر فارسی از قرن چهارم تا قرن هشتم ه.ق
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
- نویسنده فاطمه فرهادی فر
- استاد راهنما زهرا نصیری شیراز منوچهر تشکری نصرالله امامی
- سال انتشار 1394
چکیده
خودستایی و دیگرستیزی گونه ی ادبی پرکاربردی در شعر فارسی است که شاعران، آثار متنوعی را درمورد آن پدید آورده اند؛ از جمله مضامین خودستایی شاعران کهن فارسی می توان به ستایش گوهر شعر و سخن، مرتبه ی ممدوحان، همّت والا و مناعت طبع شاعر، مراتب دانش و فضل و ... اشاره کرد که این مضامین، از نظر فراوانی کاربرد، متفاوتند. از سویی، دیگرستیزی- که از فروع خودستایی است- با مضمون هایی هم چون حسادت حاسدان، تحقیر دیگران و برتری خویش بر دیگر شاعران، به کاررفته است؛ البتّه شاعرانی که جایگاه خود را ممتاز و فراتر از دیگران می پنداشته اند، در زمینه ی دیگرستیزی، بیشتر هنرنمایی کرده اند. از سوی دیگر، شاعران مذکور از عناصر خیالی کنایه و تشبیه، برای اثبات برتری خویش بر رقیبان، استفاده کرده اند و برای بیان مراتب دانش و هنر خود، تشبیهات و استعاره های بدیع و غرّایی را با موضوع خودستایی و دیگرستیزی، خلق نموده اند.
منابع مشابه
بررسی تاریخ‌محور تحول موضوعات شعر تعلیمی قرن چهارم تا هشتم
یکی از انواع ادبی مهم که بخش‌های عظیمی از شعر فارسی را در بر گرفته، بیان مباحث اخلاقی در لابه‌لای اشعار است. در واقع کمتر شاعر و نویسنده‌ای هست که دغدغۀ تعلیمی و اخلاق‌آموزی نداشته باشد. این رویکرد در همان اشعار نخستین قرن سوم و چهارم رخ نموده است؛ به‌گونه‌ای که شهید بلخی در شعری که به نخستین غزل فارسی زبانزد است، بر اساس روایتی به پند غیرمستقیم روی می‌آورد. شعر قرن چهارم و پنجم هرچند بیشتر تغز...
متن کاملبررسی تاریخ‌محور تحول موضوعات شعر تعلیمی قرن چهارم تا هشتم
یکی از انواع ادبی مهم که بخش‌های عظیمی از شعر فارسی را در بر گرفته، بیان مباحث اخلاقی در لابه‌لای اشعار است. در واقع کمتر شاعر و نویسنده‌ای هست که دغدغۀ تعلیمی و اخلاق‌آموزی نداشته باشد. این رویکرد در همان اشعار نخستین قرن سوم و چهارم رخ نموده است؛ به‌گونه‌ای که شهید بلخی در شعری که به نخستین غزل فارسی زبانزد است، بر اساس روایتی به پند غیرمستقیم روی می‌آورد. شعر قرن چهارم و پنجم هرچند بیشتر تغز...
متن کاملبازتاب شعر جاهلی در شعرعرفانی فارسی قرن هفتم و هشتم
زیباییهای محتوایی و ساختاری شعر جاهلی از دیرباز مورد توجه برخی پارسی سرایان بودهاست، تا آنجا که این شعرها، قرنها، مورد تقلید و اقتباس شاعران ایرانی قرار گرفته است. شاعران ایرانی در آغاز به همان سبک و شیوه شاعران جاهلی به سرودن مضمون‌های آن میپرداختند تا این که با گسترش تصوف و عرفان اسلامی، توانستند معانی مادی و زمینی این اشعار را به معانی معنوی و عرفانی ارتقا دهند و آنها را به صورت تعبیرها...
متن کاملواکاوی در سه رنگزای سکاهن، بهرمان و عنبر با تکیه بر شعر فارسی (قرن چهارم تا هشتم هجری‌قمری)
رنگزاها مواد طبیعی یا مصنوعی رنگینی هستند که از دورهی غارنشینی تاکنون، انسان از آنها برای رنگآمیزی محیط و اشیای پیرامون خود بهره گرفته است. بهنظرمی‌رسد، تعدادی از رنگزاهایی که در ایران کهن استفاده میشدهاند، در گذر زمان به فراموشی سپرده شده یا تغییر نام دادهاند و اکنون بعضی از آنها در جوامع علمی با واژههای دخیل از سایر زبانها، استفاده میشوند و تا کنون نیز منبعی که در آن، تمام رنگزاه...
متن کاملاقسام و القاب بهشت در قرآن و شعر فارسی تا قرن هشتم هجری
در ادب فارسی و در تفاسیری از قبیل اطیبالبیان فی تفسیرالقرآن، ترجمة تفسیرطبری و کشفالاسرار از هشت بهشت سخن به میان آمده است؛ در حالی که در دو روایت جداگانهای که از ابن عباس نقل شده از هفت بهشت بحث شده است و امام باقر(ع) در کافی، تعداد بهشتها را چهار بهشت میداند. علاوه بر این آراءگوناگون در زمینة تعداد بهشتها، اسامی آنها نیز به طور یکسان روایت نشده است؛ لذا در این پ...
متن کاملبازتاب معراج پیامبر(ص) در شعر فارسی از آغاز تا پایان قرن هشتم
سخن گفتن در مورد عروج آسمانی آخرین سفیر الهی، اگرچه محال نیست، امّا بس مشکل می‌نماید، سفری که در جهانی فراتر از زمان و مکان اتفاق افتاده است. معراج داستان سفر انسان به عالم ملکوت است. انسانی که شاه بیت غزل آفرینش است و آفریدگار هستی پس از خلقتش خود را با صفت احسن‌الخالقین ستود. موجودی شگفت‌انگیز و دو بُعدی، از سویی آسمانی و از دیگر سو زمینی و پیوسته درصدد بازگشت به خاستگاه اصلی خویش، زیرا مرغ باغ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023